ADHD u nastolatków – jak wspierać rozwój dziecka z zaburzeniem koncentracji?

Jakie są objawy ADHD u nastolatków?

Nadpobudliwość psychoruchowa, czyli ADHD, wcale nie mija z wiekiem, a diagnozę coraz częściej otrzymują nie tylko kilkuletnie dzieci, ale również nastolatkowie i dorośli. Badania mówią, że dotyczy nawet 6% uczniów, a co więcej, aż u 1/5 wcale nie jest rozpoznana.

W zależności od wieku objawy tego zaburzania mogą wyglądać nieco inaczej – w okresie nastoletnim coraz bardziej uwidaczniają się narastające problemy z nauką i niechęć w chodzeniu do szkoły. W wielu przypadkach duże trudności sprawia także budowanie satysfakcjonujących relacji – impulsywność i trudności z regulacją swoich emocji prowadzą do konfliktów. Objawy ADHD u młodzieży obserwujemy pod następującą postacią:

• Trudności z koncentracją – Twoje dziecko ma problemy z utrzymaniem uwagi na zadaniach szkolnych i domowych. Często przerywa pracę, a jego myśli łatwo się rozpraszają. Notorycznie zapomina o swoich obowiązkach, nie dotrzymuje terminów i gubi różne przedmioty. Zaczyna wiele zadań, ale mało z nich doprowadza do końca. W trakcie zajęć odpływa myślami i wydaje się niezainteresowane tym, co mówi nauczyciel.
• Impulsywność – nastolatek często działa bez zastanowienia, podejmując pochopne decyzje i inicjując konflikty. Z trudem czeka na swoją kolej i przerywa innym w trakcie rozmowy. Wpada we frustrację, gdy musi czekać lub coś nie idzie po jego myśli.
• Nadpobudliwość – jest najbardziej widoczna u młodszych dzieci, ale zmaga się z nią również wielu nastolatków. Syndrom ADHD sprawia, że siedzenie nieruchomo przez dłuższy czas sprawia problem, a potrzeba ruchu jest rekompensowana m.in. przez tupanie nogą, czy zabawę przedmiotami, które są pod ręką. Typowe jest także intensywne gestykulowanie, nieadekwatne do sytuacji.
• Problemy z organizacją pracy i zarządzaniem czasu – nastolatek z trudem planuje codzienne obowiązki, nie oddaje prac terminowo i notorycznie spóźnia się w różne miejsca. Jest chaotyczny w swoich działaniach i przez złą organizację często czuje przytłoczenie, z którym nie umie sobie poradzić.
• Słaba regulacja emocji – Twoje dziecko może reagować gwałtowną złością na drobne nieporozumienia i problemy, które nie wyprowadziłyby z równowagi innych osób. Doświadcza skrajnych emocji, szybko przechodząc od radości do smutku i z trudem radzi sobie nawet z konstruktywną krytyką.

Rozpoznanie tych problemów i zrozumienie, że są one związane z ADHD, a nie z brakiem zdolności czy lenistwem, jest kluczowe. Dzięki temu rodzice i nauczyciele mogą wdrożyć odpowiednie strategie wsparcia, które pomogą dziecku lepiej radzić sobie w środowisku szkolnym.

ADHD w szkole – częsta przyczyna problemów z nauką

ADHD u nastolatków często prowadzi do poważnych trudności w szkole, które są źródłem stresu zarówno dla dziecka, jak i dla rodzica. Nawet niewielki bodziec może rozproszyć ucznia cierpiącego na zaburzenia uwagi. Trudność z utrzymaniem koncentracji przez dłuższy czas wpływa negatywnie na zdolność przyswajania nowych informacji, a to prowadzi do osiągania coraz gorszych ocen.

Nastolatek może mieć także problemy z punktualnym przychodzeniem na zajęcia i terminowym oddawaniem prac. Często odkłada wszystko na ostatnią chwilę, a to skutkuje gorszymi wynikami i notorycznym stresem. Częstym objawem jest zapominanie wyznaczonego zadania tuż po otrzymaniu polecenia, a tendencja do częstego przerywania czynności sprawia, że praca jest nieefektywna i niespójna.

Impulsywność to kolejny aspekt ADHD u nastolatków, który może prowadzić do problemów w szkole. Twoje dziecko może wtrącać się w trakcie lekcji, zadając pytania lub komentując bez pozwolenia. Jego nieprzemyślane reakcje mogą prowadzić do konfliktów zarówno z nauczycielami, jak i rówieśnikami. Impulsywne działanie przejawia się także w szybkim oddawaniu prac, bez dokładnego sprawdzania odpowiedzi.

Problemy wychowawcze z dzieckiem ADHD

Wychowywanie dziecka z ADHD to nie lada wyzwanie. Rodzice często zmagają się z następującymi trudnościami:

• Problemy z nauką: trudności w koncentracji i organizacji pracy wpływają na osiągnięcia szkolne.
• Słaba regulacja emocji: nastolatkowie z ADHD mają problemy z kontrolowaniem swoich emocji, co może prowadzić do częstych wybuchów złości.
• Trudności w relacjach z rówieśnikami: impulsywność i nadpobudliwość utrudniają nawiązywanie i utrzymywanie relacji z rówieśnikami.
• Ryzykowne zachowania: ADHD często wiąże się z podejmowaniem decyzji, które mogą prowadzić do niebezpiecznych sytuacji.