Diagnoza ADHD

Rozpoznanie ADHD może być kluczem do lepszego zrozumienia siebie i znalezienia skutecznych strategii radzenia sobie z codziennymi wyzwaniami.

Umów konsultację

Być może myśląc o ADHD, nadal masz w głowie obraz niegrzecznego chłopca, który przeszkadza na lekcjach? To powszechny mit, tymczasem z tego zaburzenia wcale się nie wyrasta. Rozpoznanie coraz częściej otrzymują także dorośli! Co jeśli przyczyną trudności w nauce i codziennym życiu wcale nie jest brak zdolności, lenistwo lub nieodpowiedzialność, a odmienna praca mózgu? Diagnoza ADHD i odpowiednia terapia wiele zmieniają i znacznie zwiększają satysfakcję z życia. Sprawdź, jakie objawy mogą wskazywać na to zaburzenie!

Jak wygląda diagnoza ADHD?

ADHD – co to właściwie jest?

ADHD, nazywane również nadpobudliwością psychoruchową to jedne z najczęściej diagnozowanych zaburzeń rozwojowych u dzieci w wieku szkolnym. Według badań występuje u 4-6% uczniów. Co więcej, aż u 1/5 nie zostanie rozpoznane.

ADHD to nie jest to wcale niesforność lub lenistwo, z których się wyrasta, lecz problem wymagający specjalistycznej pomocy. Bagatelizowanie trudności w relacjach z rówieśnikami oraz w nauce, z nadzieją, że dziecko z wiekiem będzie spokojniejsze, wcale nie jest rozwiązaniem. Co więcej, diagnoza ADHD dotyczy coraz częściej osób dorosłych, bo problemy z dzieciństwa wcale nie znikają.

Wyróżniamy 3 podtypy tego zaburzenia:

Podtyp z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi – często nie może się skupić na wykonywanym zdaniu i szybko traci zainteresowanie. Ma tendencję do zapominania o istotnych obowiązkach. Trudność sprawia mu podążanie za tematem lekcji lub wątkiem rozmowy przez dłuższy czas – zamiast tego „buja w obłokach”.
Podtyp z przewagą nadpobudliwości ruchowej – nie potrafi siedzieć nieruchomo przez dłuższy czas, ale wykonywane ruchy wcale nie zawsze rzucają się w oczy. Często przyjmują po prostu postać stimów (np. pstrykanie długopisem lub zabawa włosami). Nie umie kontrolować impulsywnych zachowań, co często prowadzi do konfliktów. Chce spełniać swoje pomysły i zachcianki natychmiast – czekanie to ogromne wyzwanie.
Podtyp mieszany – łączy w sobie cechy obu podtypów ADHD.

ADHD polega po prostu na odmiennej pracy mózgu i zaburzeń w pracy neuroprzekaźników. Za jego rozwój aż w 80-90% odpowiadają czynniki genetyczne, co oznacza, że jeśli u Twojego dziecka zdiagnozowano zaburzenie, to Ty również możesz je mieć!

Najczęstsze objawy ADHD u dzieci i dorosłych

O ADHD mówimy wtedy, gdy pierwsze objawy pojawiły się już w dzieciństwie, trwają dłużej niż 6 miesięcy i występują w różnych środowiskach – nie tylko w domu, ale także w innych miejscach publicznych. Główne objawy to: nieuwaga, impulsywność oraz nadruchliwość, które ujawniają się w następujący sposób:

Problem z koncentracją na zadaniu – niedbałe wykonanie, gubienie detali
Trudności z dłuższym utrzymaniem uwagi podczas wykładów, czytania książek lub długiej rozmowy
Częste przeskakiwanie z jednego zadania na inne – w efekcie pacjent rozpoczyna wiele rzeczy, ale ich nie kończy
Gubienie ważnych przedmiotów – kluczy, telefonu, okularów, przyborów szkolnych
Odwlekanie czasochłonnych zajęć, np. nauki do egzaminu
Słabe organizacja czasu i trudność w dotrzymywaniu terminów
Szybkie rozpraszanie się pod wpływem dźwięków docierających z otoczenia
Zapominanie o obowiązkach – o pracach domowych, spotkaniach, zakupach
Problem z nieruchomym siedzeniem – nerwowe ruchy rąk i nóg
Nieumiejętność odpoczywania
Nadmierna gadatliwość
Wyrywanie się z odpowiedzią, zanim rozmówca dokończy zdanie
Kłopoty z cierpliwym czekaniem

Niezależnie od wieku, objawy ADHD są dokładnie takie same, jednak dotyczą innych aspektów życia. Dziecko zapomni o odrobieniu pracy domowej, na lekcji będzie „bujać w obłokach” i łatwo wpadnie w gniew, gdy coś pójdzie nie po jego myśli. Natomiast dorosły po raz kolejny zapomni opłacić rachunki, nie dotrzyma deadlinów w pracy, a będąc w sklepie, wrzuci do koszyka mnóstwo niepotrzebnych przedmiotów.

Jak wygląda diagnoza ADHD?

Diagnoza ADHD dorosłych oraz nastolatków, składa się z wywiadu diagnostycznego DIVA-5 z klientem, odnośnie obserwowanych u siebie trudności oraz obejmuje zebranie danych odnośnie funkcjonowania w wieku 5-12 lat. Ostatecznym celem diagnozy jest sprawdzenie, czy według klasyfikacji diagnostycznych (ICD-10) dana osoba spełnia kryteria diagnostyczne ADHD, czy nie (czy nasilenie obserwowanych trudności jest na tyle duże, że powoduje gorsze funkcjonowanie tej osoby). W trakcie diagnozy sprawdza się funkcjonalnie klienta w zakresie:

problemów z uwagą,
impulsywnością (skłonnością do nieprzemyślanych zachowań),
nadpobudliwością psychoruchową.

W celu zebrania danych z okresu 5-12 r.ż., zaleca się obecność rodziców/ członków rodziny, którzy będą dobrze pamiętali okres dzieciństwa klienta.

Diagnozę w kierunku zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, można uzupełnić o test MOXO ADHD, który polega na wykonywaniu komputerowego testu, badającego poznawcze funkcjonowanie pacjenta w zakresie czasu reagowania, impulsywności, nadruchliwości, zaburzeń uwagi. Pozwala on uzupełnić informacje o funkcjonowaniu klienta o obiektywne dane, które są bardzo istotne w każdym procesie diagnostycznym.

Wywiad diagnostyczny trwa około 1,5 godziny, zaś badanie testem MOXO, około 30 minut. Cały proces diagnozy trwa ok. 3 godzin, po jego zakończeniu klient otrzymuje pisemną opinię.

Czyli:

Diagnoza wykonywana przez psychologa i psychoterapeutę CBT z uprawnieniami diagnostycznymi
Wywiad diagnostyczny
test Diva-5
test MOXO
Trwa ok 3 h – narzędzia zarówno opisowe jak i obiektywne, mierzące czasy reakcji
Pisemna opinia psychologiczna
Wartość usług: 1170zł

Jakie korzyści daje diagnoza ADHD?

Osoba z nierozpoznanym ADHD doświadcza całej gamy negatywnych emocji. Pojawia się poczucie winy wywołane niepowodzeniami, poczucie bezradności wobec swojego losu i niska samoocena.

Jeśli czujesz się gorszy od innych, a opisane objawy są Ci dobrze znane, to diagnoza ADHD zmieni bardzo wiele! Przede wszystkim jest cennym źródłem informacji na temat swoich problemów i buduje większą samoświadomość. Przekonasz się, że trudności z wykonywaniem codziennych obowiązków można zwalczyć! Nie jesteś nieudacznikiem i odmieńcem – zyskasz świadomość swoich ograniczeń oraz zalet, a nad pewnymi obszarami możesz pracować.

Dobranie odpowiednich technik terapeutycznych i leków zwiększa zdolności koncentracji i skuteczność wykonywania różnych zadań. Co więcej, w toku terapii poznawczo-behawioralnej rozwiniesz umiejętności kontrolowania swoich emocji i impulsów i Twoje relacje z bliskim staną się lepsze.

Źródła:

Borkowska A., Cierpiałkowska L., Grzegorzewska I., (2020), Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Cierpiałkowska L., Sęk H., (2016), Psychologia kliniczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Chrzanowska B., Święcicka J., (2002), Oswoić ADHD, Wydawnictwo Difin, Warszawa
Jarema M., (2016), Psychiatria, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Zimbardo P., Gerrig R., (2012), Psychologia i życie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Umów konsultację

Umów konsultację - Diagnoza ADHD