Wstęp – czym jest osobowość?
Masz niepowtarzalny sposób myślenia, odczuwania i zachowania. Dzięki temu jesteś sobą i masz konkretną osobowość. Nie zawsze reagujesz w ten sam sposób, ponieważ Twoje myśli, uczucia i zachowanie często zależą od sytuacji. Jednak przez większość czasu zachowujesz się w dość przewidywalny sposób, według określonego schematu. To właśnie te wzorce składają się na naszą osobowość i opisują nas jako osoby uprzejme, nieśmiałe, samolubne, ambitne, kochające itd.
SPIS TREŚCI
Życie z zaburzeniem osobowości może oznaczać, że Twoje myśli, uczucia i zachowania są trudne do zrozumienia i zarządzania. Może to oznaczać, że Twoje postawy i reakcje znacząco różnią się od sposobu działania innych osób. Ludzie mogą tego nie rozumieć, co może sprawić, że poczujesz się dziwnie i niepewnie. Czasami niektóre z tych zachowań, myśli i emocji mogą wywoływać u Ciebie ogromny niepokój, który negatywnie wpływa na sposób, w jaki funkcjonujesz w świecie. Jeśli dzieje się tak przez długi czas i wielokrotnie – specjaliści od zdrowia psychicznego nazywają to zaburzeniem osobowości.
Z zaburzeniami osobowości, zazwyczaj doświadczasz emocji i myśli, które zmniejszają Twoją zdolność do:
Na przykład, jeśli masz zaburzenia osobowości, Twoją reakcją na utratę pracy może być obwinianie współpracowników za zwolnienie i wdanie się w kłótnię z szefem. Możesz nie zdawać sobie sprawy z tego, jak niektóre z Twoich zachowań mogły doprowadzić Cię do tych trudności.
Tak, to prawda, że ludzie, którzy nie żyją z zaburzeniami osobowości, mogą mieć taką samą reakcję. Każdy z nas czasem czuje się wkurzony(a), emocjonalny(a) czy paranoiczny(a).
Ale jeśli radzisz sobie ze stresem w podobny sposób za każdym razem, a te cechy powodują ciągłe problemy w Twoim życiu, dobrze jest zgłosić się po pomoc, żeby o siebie zadbać.
Warto pamiętać, że większość ludzi może rozpoznać u siebie kilka cech zaburzeń osobowości. Jeżeli jednak tych punktów wspólnych jest sporo, warto zwrócić się do specjalisty.
Twoja osobowość pomaga Ci funkcjonować w życiu, ze wszystkimi wyzwaniami, które mogą się pojawić. Oznacza to, że nawet jeśli przejdziesz przez bolesne lub stresujące sytuacje, będziesz miał duże szanse, aby je przezwyciężyć i iść dalej.
To, w jaki sposób radzisz sobie z trudnościami, może różnić się od tego, w jaki sposób robi to ktoś inny. Każdy z nas ma swój własny sposób radzenia sobie, a to w dużej mierze zależy od naszych dominujących cech osobowości.
Na przykład, możesz być, między innymi, cierpliwy, odporny i wytrwały. Te cechy osobowości mogą pomóc Ci przezwyciężyć utratę pracy i zmotywować się do znalezienia nowej, lepszej.
Pomogą Ci one odbić się od początkowego uczucia rozczarowania i poświęcić czas na znalezienie innej pozycji. Nawet jeśli wiesz, że to może nie nastąpić z dnia na dzień, pozostajesz zmotywowany.
Możesz również zastanowić się nad okolicznościami, które doprowadziły Cię do tego miejsca, wziąć na siebie odpowiedzialność (jeśli taka istnieje) i zanotować wyciągnięte wnioski. Jeśli masz zaburzenia osobowości, tak się nie dzieje.
Aby faktycznie mieć zaburzenie osobowości, musiałbyś (musiałabyś) wykazać wszystkie lub prawie wszystkie cechy charakterystyczne dla tego zaburzenia. Dodatkowo cechy te powodują problemy i trudności w Twoim życiu, wtedy mówimy o zaburzeniu osobowości.
Nie wszystkie zaburzenia osobowości mają takie same objawy i dominujące cechy. Coś, co je łączy to fakt, że ludzie z zaburzeniami osobowości doświadczają trudności w reagowaniu na wyzwania i wymagania życiowe.
Trudności te wpływają na:
• relacje
• wydajność i efektywność w pracy
• światopogląd
• wewnętrzne odczucia
• sposób radzenia sobie z wyzwaniami
Zaburzenie osobowości nie jest osobistym wyborem. Zaburzenia osobowości są rezultatem wielu czynników, które wpłynęły na Twoje życie, między innymi:
• czynniki genetyczne
• procesy biologiczne
• doświadczenia kulturowe
• traumatyczne doświadczenia
• relacje w dzieciństwie, sposób wychowania
Nie ma jednej przyczyny zaburzeń osobowości. Nie jest też jasne, dlaczego nie wszyscy reagują w dokładnie ten sam sposób na te równorzędne czynniki zewnętrzne i wewnętrzne. Dlatego eksperci uważają, że przyczyną może być specyficzna kombinacja wszystkich powyższych czynników.
Zaburzenia osobowości zazwyczaj stają się zauważalne w okresie dojrzewania. Możesz mieć trudności z budowaniem i utrzymywaniem satysfakcjonujących relacji. Czasami może Ci być trudno efektywnie współpracować z innymi. Życie z zaburzeniem osobowości może sprawić, że będziesz odczuwał (a), że Twoje reakcje i zachowania są inne niż ludzi z Twojego otoczenia, że inni Cię nie rozumieją, co często prowadzi do izolacji społecznej, a w konsekwencji do poczucia wyobcowania od innych.
Pięć kryteriów, które muszą być spełnione, aby stwierdzić zaburzeń osobowości to:
1. Nieprawidłowości
Są to trudności, których doświadczasz w tym, jak postrzegasz i odnosisz się do siebie (tożsamość i poczucie własnej wartości) oraz jak nawiązujesz kontakt i relacje z innymi (intymność).
Odnosi się to do powtarzających się myśli, emocji i zachowań, które mogą być krzywdzące dla Ciebie i innych. Sposób, w jaki myślisz, czujesz i zachowujesz się, powoduje u Ciebie znaczące problemy w codziennym życiu. Na przykład, możesz nie być w stanie ufać innym lub często czuć się opuszczony, co powoduje cierpienie w codziennych relacjach z innymi.
2. Cechy osobowości utrudniające funkcjonowanie
Są to cechy, które raz po raz utrudniają Ci interakcję z innymi lub dostosowanie się do zmian. Mogą to być również cechy, które nie są oczekiwane lub akceptowane w Twojej kulturze. Możesz mieć na przykład trudności z kontrolą swoich emocji, zachowań, współpracą z innymi oraz utrzymywaniem długotrwałej, satysfakcjonującej relacji. Emocje mogą być bardzo intensywne, powodujące przytłoczenie.
3. Czas trwania
Doświadczasz tych trudności, sposobów reakcji przez długi czas i wielokrotnie w różnych sytuacjach.
4. Niezależność od kultury lub etapu rozwoju
Oznacza to, że specyficzne zachowania i myśli, na które patrzy terapeuta, nie mogą być wyjaśnione przez zwyczaje kulturowe lub cechy charakterystyczne i potrzeby Twojego wieku.
Na przykład, cecha impulsywności (oczywiście do pewnego stopnia) u nastolatka jest dość powszechna. Ale jeśli masz 40 lat, ta sama impulsywność może powodować trudności w Twoim życiu.
5. Brak związku z czynnikami zewnętrznymi
Psychoterapeuta będzie chciał się upewnić, że te zachowania, emocje i przekonania nie są spowodowane spożywaniem substancji, ogólnego stanu zdrowia lub choroby, urazu którego doznałeś (aś).
Jeżeli masz wrażenie, że wszystkie te czynniki są u Ciebie spełnione, warto się umówić na konsultację z psychoterapeutą, żeby porozmawiać o możliwościach otrzymania wsparcia.
Dzięki odpowiedniemu wsparciu i informacjom możesz zacząć rozumieć, przez co przechodzisz. Możesz nauczyć się, jak budować relacje, rozumieć siebie i innych, komunikować swoje potrzeby w zrozumiały sposób dla drugiej osoby. Możesz poszerzyć swoją samoświadomość i nauczyć się jak radzić sobie z uczuciami i żyć pełnią życia.
Cel psychoterapii zaburzeń osobowości
Psychoterapia w zakresie zaburzeń osobowości pomoże Ci lepiej zrozumieć myśli i zachowania. Nauczysz się jak kontrolować swoje emocje. Ważne jest, aby porozmawiać o tym, co przeżywasz, czy to z przyjacielem, członkiem rodziny czy odpowiednio wykwalifikowanym specjalistą. Dostępnych jest wiele różnych opcji leczenia, ale wszystko zależy od Twojej sytuacji. Skontaktuj się z nami, jeżeli masz jakiekolwiek pytania.
Ważnym elementem leczenia jest relacja między Tobą a psychoterapeutą. Posiadanie osoby, której można ufać i która będzie wspierać, słuchać i wierzyć w Ciebie, ma kluczowe znaczenie dla uzyskania najlepszych efektów leczenia.
Zaburzenia osobowości mogą objawiać się na różne sposoby. Poniżej znajdziesz poszczególne zaburzenia osobowości. Samemu ciężko siebie ocenić, dlatego, jeżeli masz wrażenie, że któryś z opisów do Ciebie pasuje, warto zwrócić się do specjalisty.
1. Paranoidalne zaburzenie osobowości
Osoba z paranoidalnym zaburzeniem osobowości zachowuje się i myśli w sposób, który wydaje się innym dziwny, nietypowy i sprzeczny z normą. Cechą charakterystyczną jest to, że osoba z tym zaburzeniem będzie bardzo podejrzliwa w stosunku do innych ludzi i może wierzyć, że chcą ją skrzywdzić, upokorzyć, zrobić jej na złość.
Może to utrudniać osobom z tym zaburzeniem nawiązywanie bliskich relacji i dzielenie się intymnymi sprawami. Osoby te mogą chować urazę i odczuwać złość wobec innych ludzi przez wiele lat. Często osoby z paranoidalnym zaburzeniem osobowości doszukują się nieprzychylnych, wrogich podtekstów w czasie rozmów, nawet jeżeli wydźwięk rozmowy miał być neutralny albo nawet pozytywny.
2. Schizoidalne zaburzenie osobowości
Schizoidalne zaburzenie osobowości jest stosunkowo rzadkie. Osoba doświadczająca tego zaburzenia osobowości ma znacznie ograniczony zakres doświadczeń emocjonalnych i ekspresji. Stara się unikać sytuacji społecznych i bliskich interakcji z innymi – woli spędzać czas sama, zaabsorbowana swoim światem, własnymi myślami i emocjami. Osoba z tym zaburzeniem może mieć trudności w prowadzeniu normalnego życia, z powodu nieumiejętności komunikacji z innymi, zarówno w domu, jak i w pracy i innych sytuacjach interpersonalnych.
Uważa się, że schizoidalne zaburzenie osobowości dotyka częściej mężczyzn niż kobiety i ma tendencję do ujawniania się we wczesnej dorosłości i stopniowo przekształca się w długotrwały wzorzec emocjonalnego i społecznego oderwania. Ze względu na trudności w wyrażaniu emocji, osoba ze schizoidalnym zaburzeniem osobowości ma tendencję do introwertyzmu i sprawia wrażenie zimnej i zdystansowanej. Zazwyczaj boi się jakiejkolwiek intymności, przez co jej relacje i doświadczenia seksualne są mocno ograniczone, a nawet mogą całkowicie zaniknąć.
Może być bardziej otwarta na członków rodziny, ale rzadko utrzymuje bardzo bliskie więzi. Najczęściej jest niezainteresowana interakcjami społecznymi. Uważa, że bezpieczniej i wygodniej jest być samotnym i móc podążać dobrze znaną, określoną rutyną. Ma przewidywalne nawyki i lubi marzyć, nawet jeśli wydaje się mocno zakorzeniona w codziennej rzeczywistości.
3. Schizotypowe zaburzenie osobowości
Osoba ze schizotypowym zaburzeniem osobowości ma trudności w nawiązywaniu relacji i zazwyczaj ma niewielu, jeśli w ogóle, bliskich przyjaciół. Odczuwa skrajny niepokój w sytuacjach społecznych i może zachowywać się dziwnie, nietypowo lub w ogóle nie reagować podczas rozmów. Osoba ze schizotypowym zaburzeniem osobowości często szuka izolacji od innych, ponieważ myśli, że jest stałym tematem kpin, obgadywania lub krytyki. Ufa niewielu ludziom i postrzega świat jako miejsce, w którym jest odizolowana.
Osoba ze schizotypowym zaburzeniem osobowości zazwyczaj ubiera się niestandardowo, dziwnie, zachowuje się ekscentrycznie. Sposób mówienia jest skomplikowany i trudny do naśladowania. Może to być przyczyną wyśmiewania się, co prowadzi do paranoi, że wszyscy inni chcą ich zrobić na złość. W przeciwieństwie do schizofrenii, osoba ze schizotypowym zaburzeniem osobowości nie jest generalnie podatne na urojenia. Choć może przypominać osobę chorą na schizofrenię, częściej zachowuje się niestandardowo, mając nietypowe przekonania. Zaburzenie to można najlepiej zdefiniować jako zaburzenia w schematach myślowych, wyglądzie i zachowaniu oraz brak relacji interpersonalnych. Osoba ze schizotypowym zaburzeniem osobowości jest bardziej skłonna do przyłączania się do sekt.
4. Antyspołeczne zaburzenie osobowości
Antyspołeczne zaburzenie osobowości, podobnie jak inne zaburzenia osobowości, może mieć różny stopień nasilenia. Osoba z tym zaburzeniem może wykazywać sporadyczne przykłady złego zachowania, podczas gdy ktoś znajdujący się na drugim końcu spektrum antyspołecznego zaburzenia osobowości może wielokrotnie popełniać poważne przestępstwa. Ogólnie rzecz biorąc, wiele osób z tym zaburzeniem przejawia tendencję do lekceważenia i braku troski o uczucia innych.
Źródłem antyspołecznego zaburzenia osobowości jest zazwyczaj wynik długotrwałego, nierozwiązanego problemu, który mógł wystąpić w dzieciństwie. Do rozwoju antyspołecznego zaburzenia osobowości mogą przyczynić się problemy edukacyjne, rodzinne, społeczno-ekonomiczne oraz trudności z relacjami – wszystkie te czynniki można leczyć za pomocą terapii.
Życie z antyspołecznym zaburzeniem osobowości
Osobie mającej antyspołeczne zaburzenie osobowości brakuje empatii w stosunku do innych, przez co często jest odbierana jako bezduszna i cyniczna. Może sprawiać wrażenie aroganckiej i odmawiać wykonania jakiejkolwiek pracy, którą postrzega jako poniżej ich możliwości. Zarozumiałość i pewność siebie to kolejne cechy związane z tym zaburzeniem psychicznym. Osoba charakteryzująca się tym zaburzeniem może wykazywać powierzchowny urok, używając specjalistycznego słownictwa, aby zaimponować innym, którzy nie są tak dobrze zaznajomieni z tematem. Wykorzystuje wszelkie dostrzegane słabości (miękkie serce, troskliwość lub uczciwość) u innych osób dla własnych korzyści. Trwałe związki są rzadkością, ponieważ często zawierają pewien stopień zaniedbania i/lub znęcania się (fizycznego i/lub werbalnego), dlatego są trudne do wytrzymania.
Osoba z antyspołecznym zaburzeniem osobowości często dorastała w atmosferze niespójności i konfliktów rodzicielskich. Mogła doświadczać wielokrotnych zmian opieki. W wyniku braku stabilności i oparcia w rodzinie taka osoba prawdopodobnie będzie wagarować, popełniać wykroczenia lub przestępstwa oraz nadużywać substancji psychoaktywnych. Może mieć trudności z podjęciem pracy i jej utrzymaniem, utrzymaniem relacji społecznych i wzięciem odpowiedzialności za popełnioną winę. Zdarza się, że osoba z antyspołecznym zaburzeniem osobowości trafia do więzienia. Cechy charakteryzujące to zaburzenie osobowości:
• brak empatii, obojętność wobec trudności innych
• niespokojne zachowanie
• przerzucanie winy na innych
• nieodpowiedzialne zachowanie
• manipulacja innymi w celu osiągnięcia osobistych korzyści
• gniew, złość, agresja wobec innych
5. Zaburzenie osobowości z pogranicza (Borderline)
Znane również jako zaburzenie osobowości niestabilnej emocjonalnie. Objawy borderline mogą być od łagodnych do ciężkich, wpływając na każdą osobę w inny sposób. Jeżeli masz borderline, Twoje doświadczenia są wyjątkowe, jednak istnieją pewne wzorce odczuć, zachowań, które są charakterystyczne dla tego zaburzenia, w tym:
• Czujesz się bardzo przygnębiony(a) lub odczuwasz bardzo silne emocje w reakcji na poczucie opuszczenia.
• Twoje emocje są bardzo intensywne, trwają godzinami/dniami i mogą zmieniać się bardzo gwałtownie.
• Brakuje Ci poczucia własnej wartości i może się ono znacznie zmieniać w zależności od tego, z kim jesteś.
• Często odczuwasz wewnętrzną pustkę.
• Trudno jest Ci nawiązywać i utrzymywać stabilne związki.
• Możesz działać impulsywnie, w sposób, który może być nieadaptacyjny, szkodliwy, np. nadużywać substancji psychoaktywnych.
• Często się samo okaleczasz lub masz myśli samobójcze.
• Pojawiają się bardzo intensywne, trudne do opanowania uczucia gniewu.
Niezależnie od tego, czy objawy są łagodniejsze, czy bardziej nasilone, wpływ, jaki mogą mieć na Twoje życie i bliskich, może być znaczący. Możesz odczuwać trudne emocje i nieprzeodpwidywalne, gwałtowne zmiany nastroju, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. Może jesteś szczególnie wrażliwy (a) na odrzucenie i na dezaprobatę innych i masz poczucie, że potwierdzenie ze strony innych umocni Twoją samoocenę i wartość…
Możesz mieć wrażenie, że nikt Cię nie rozumie albo że Ty nie rozumiesz ich albo że bliscy Cię opuszczą, jeśli będziesz rozzłoszczony(a) lub zdenerwowany(a). W rezultacie możesz się denerwować lub obrażać na ludzi albo odpychać ich od siebie. Takie zachowania mogą utrudniać innym zrozumienie Ciebie, co prowadzi do niestabilnych relacji i pogłębia poczucie osamotnienia.
Bez odpowiedniego wsparcia oraz bez zrozumienia życie z Borderline może być samotne i niestabilne. Jeżeli masz odczucie, że niektóre z wyżej wymienionych zachowań oraz odczuć Ci towarzyszą, warto umówić się na konsultację z psychoterapeutą. Na szczęście psychoterapia może pomóc w kontrolowaniu destrukcyjnych zachowań i pomaga zmienić schematy myślenia i działania.
6. Histrioniczne zaburzenie osobowości
Jeżeli masz histrioniczne zaburzenie osobowości, możesz mieć skłonność do intensywnych, niestabilnych emocji, zniekształconego obrazu siebie. Twoje poczucie własnej wartości może zależeć od aprobaty innych, a nie wynikać z wewnętrznego poczucia własnej wartości.
Cechy charakterystyczne histrionicznego zaburzenia osobowości obejmują ciągłe poszukiwanie uwagi i dyskomfort związany z tym, że nie jest się w centrum uwagi. Jeżeli masz histrioniczne zaburzenie osobowości, możesz często przerywać innym aby zdominować rozmowę i może się zdarzyć, że będziesz określany (a) „królowa dramatu” ze względu na swoje wyraziste, teatralne gesty i mocne odczuwanie emocji. Jeżeli masz histrioniczne zaburzenie osobowości, być może ubierasz się prowokacyjnie, aby zwrócić na siebie uwagę lub zachowujesz się uwodzicielsko seksualnie w nieodpowiednich sytuacjach.
Objawy histrionicznego zaburzenia osobowości
• dobre umiejętności społeczne, które mogą być wykorzystywane do manipulowania osobami wokół siebie, w celu znalezienia się w centrum uwagi.
• wyolbrzymione lub gwałtownie zmieniające się emocje
• ciągłe poszukiwanie pocieszenia i aprobaty
• ekstremalna wrażliwość na dezaprobatę i krytykę
• nadmierna dramatyczność, np. przesadne emocje i ekspresja, która wydaje się sztuczna
• egocentryzm, któremu często towarzyszy brak troski o innych
• nieodpowiednie zachowanie, np. uwodzenie w niedopasowanych społecznie sytuacjach (np. w czasie egzaminu, albo rozmowy o pracę)
• niska tolerancja na frustrację, łatwe znudzenie rutyną lub problemy z zakończeniem rozpoczętego projektu
• skrajna troska o wygląd fizyczny
• trudności w utrzymywaniu związków, lub tendencja do przekonania, że związki są bardziej intymne niż w rzeczywistości
7. Narcystyczne zaburzenie osobowości
Wszyscy od czasu do czasu przejawiamy pewien stopień narcyzmu. Jednak dla niektórych osób jest on stałym elementem. Narcystyczne zaburzenie osobowości daje osobom cierpiącym na tę przypadłość zawyżone poczucie ważności, a także zaabsorbowanie władzą. Może to utrudniać im funkcjonowanie w związkach i innych obszarach, takich jak praca i edukacja.
Czym jest narcystyczne zaburzenie osobowości?
Narcystyczne zaburzenie osobowości pojawia się, gdy ludzie mają zniekształcony obraz siebie. Często wierzą, że są lepsi od innych. Częściej występujące u mężczyzn niż u kobiet, sprawia, że osoby z tym zaburzeniem czują, że ich opinie, uczucia i zainteresowania są ważniejsze od innych. Osoby te mogą mieć również trudności z empatią wobec innych.
Istnieje tendencja do wyolbrzymiania talentów i osiągnięć – czasami aż do kłamstwa. Mogą być również zaabsorbowane ideą sukcesu i władzy. Inne cechy to protekcjonalne zachowanie, wrodzona potrzeba podziwu i gniew, gdy inni się z nimi nie zgadzają.
Uważa się jednak, że pod tą twardą i nieczułą powłoką zewnętrzną kryje się bardzo delikatna osoba. Zakłada się, że osoby z narcystycznym zaburzeniem osobowości nakładają maskę pewności siebie, aby ukryć niską samoocenę i niepewność. Krytyka i odrzucenie są dla nich często bardzo trudne do przyjęcia.
Osoby z tym zaburzeniem mogą wykazywać oznaki narcyzmu w szerokim zakresie sytuacji społecznych. Istnieje możliwość, że objawy narcystycznego zaburzenia osobowości zmniejszają swoją intensywność wraz z wiekiem, ale jeśli mają wpływ na życie danej osoby, ważne jest, aby sięgnąć po wsparcie. Doradztwo i psychoterapia są zalecanymi metodami leczenia.
Te podejścia mogą pomóc osobom z narcystycznym zaburzeniem osobowości nauczyć się, jak zmieniać zachowania i pozytywnie odnosić się do innych.
Objawy narcystycznego zaburzenia osobowości są bardzo zróżnicowane i mogą różnić się u poszczególnych osób. Jednak ogólnie uważa się, że jeśli ktoś ma narcystyczne zaburzenie osobowości, będzie wykazywał pięć lub więcej z poniższych objawów:
Przekonanie, że jest lepszy od innych.
Wymaga ciągłej uwagi innych.
Zaabsorbowanie inteligencją, sukcesem, władzą i idealnym romansem.
Poczucie, że jest wyjątkowy(a) i że tylko inni wyjątkowi ludzie/instytucje go (ją) zrozumieją.
Uważa, że powinien być traktowani w sposób uprzywilejowany.
Często brakuje mu (jej) empatii i lekceważy uczucia innych.
Wykorzystuje innych, aby osiągnąć swoje własne cele.
Często zazdrości innym i/lub wierzy, że inni są zazdrośni o nich.
Przejawia aroganckie zachowania i postawy.
Należy zauważyć, że chociaż silne poczucie własnej wartości i pewność siebie są podstawowymi elementami narcystycznego zaburzenia osobowości, istnieje cienka granica pomiędzy kimś, kto jest naturalnie pewny siebie, a kimś, kto konsekwentnie stawia swoją wartość nad innymi.
Mając narcystyczne zaburzenie osobowości, możesz szukać wsparcia i nauczyć się między innymi utrzymywać bardziej empatyczne relacje, doceniać innych i ustabilizować swoją samoocenę i pewność siebie, tak, żeby była realna, a nie wyolbrzymiona.
8. Obsesyjno-kompulsywne zaburzenie osobowości
Obsesyjno-kompulsywne zaburzenie osobowości to nie to samo, co zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (OCD). Osoba z zaburzeniem osobowości prawdopodobnie nie jest świadoma swojego zachowania, natomiast osoba z OCD zdaje sobie sprawę, że jej obsesje i kompulsje nie są racjonalne.
Jeżeli cierpisz na obsesyjno-kompulsywne zaburzenie osobowości możesz dążyć do perfekcji we wszystkich domenach swojego życia. Aby to osiągnąć, możesz brać na siebie więcej, niż w stanie udźwignąć i możesz mieć poczucie, że żadne osiągnięcie nigdy nie jest wystarczające.
Inni ludzie mogą postrzegać Cię jako osobę bardzo rzetelną, uporządkowaną i niezawodną, ale również nieelastyczną, upartą i surową. Może to wynikać z faktu, że zazwyczaj trudno Ci się przystosować do zmian lub zmienić zdanie.
Możesz także długo zwlekać z podjęciem decyzji i codziennym wykonywaniem zadań, ponieważ chcesz, aby wszystko było idealne. Kiedy nie możesz kontrolować sytuacji lub rzeczy zmieniają się wokół ciebie, możesz czuć się bardzo niespokojny(a) i bezbronny(a).
9. Zależne zaburzenie osobowości
Jeżeli jesteś osobą z zależnym zaburzeniem osobowości, Twoje zachowania są często uległe, być może masz poczucie, że pozwalasz innym ludziom przejąć kontrolę nad swoim życiem i decyzjami. Może również występować silna potrzeba, aby inni się o Ciebie troszczyli.
Jeśli żyjesz z tym zaburzeniem osobowości, możesz mieć trudności z samodzielnym podejmowaniem decyzji. Wolisz pytać o zdanie innych ludzi lub podążać za tym, co oni zdecydują w każdej sytuacji. Możesz również czuć się niezwykle zraniony, jeśli ktoś Cię skrytykuje lub odrzuci. Możesz czuć się bardzo niespokojny, gdy jesteś sam. Możesz odczuwać duży dyskomfort, robiąc cokolwiek na własną rękę. Zdarza się, że osoby zależne mocno polegają na swoich partnerach i popadają w depresję, kiedy relacja się zakończy.
10. Unikające zaburzenie osobowości
Diagnoza unikającego zaburzenia osobowości może oznaczać, że odczuwasz ogromny lęk przed odrzuceniem i porzuceniem. Może to prowadzić do unikania prawie wszystkich działań i wydarzeń społecznych, nawet jeśli wewnętrznie miałbyś (miałabyś) ochotę na nie pójść.
Z tym zaburzeniem osobowości, możesz również czuć się niepewnie w otoczeniu innych ludzi, martwiąc się, że możesz powiedzieć coś głupiego lub nieodpowiedniego. Czasami, jeśli zostaniesz postawiony w sytuacji, w której musisz wchodzić w interakcje z innymi, możesz odczuwać ogromny dyskomfort, rumienić się, jąkać, płakać albo drżeć.
Jeżeli jesteś osobą z unikającym zaburzeniem osobowości, to odczuwasz potrzebę łączenia się z innymi i nawiązywania bliskich relacji, ale nie robisz tego z powodu swojej niepewności. To z kolei może sprawić, że czujesz się zdenerwowany/a.
Badania pokazują, że długoterminowa psychoterapia jest najskuteczniejszym sposobem leczenia zaburzeń osobowości. Może Ci pomóc zgłębić Twoje myśli i emocje oraz to, jak wpływają na Ciebie i innych ludzi. Terapia może również pomóc w radzeniu sobie z niektórymi objawami, abyś mógł (mogła) skuteczniej radzić sobie w poszczególnych sytuacjach.
W niektórych przypadkach poszczególne objawy mogą być leczone za pomocą leków, takich jak antydepresanty. Nie jest to jednak prawdą w przypadku każdego zaburzenia osobowości lub każdego indywidualnego przypadku.
Ponieważ wszystkie zaburzenia osobowości mają różne objawy i czynniki wyzwalające, nie wszystkie są leczone w ten sam sposób. Rodzaj podejścia, które będzie najkorzystniejsze, będzie zależał od objawów, ich intensywności oraz historii osobistej.
Psychoterapia zaburzeń osobowości będzie miała na celu:
• opanowanie zachowań, które mogą być przyczyną problemów w pracy lub w związkach
• zwiększenie zdolności do zarządzania swoim nastrojem
• zmniejszyć Twój niepokój
• pomóc Ci zrozumieć swoją odpowiedzialność w niektórych sytuacjach
• zwiększyć zdolność przystosowania się do stresu
To są tylko ogólne cele. Podczas rozmowy z terapeutą będziesz miał możliwość uczestniczenia w wyznaczania własnych celów.
Częstymi rodzajami terapii stosowanych przy zaburzeniach osobowości są terapia poznawczo-behawioralna oraz terapia psychodynamiczna.
Leczenie zaburzeń osobowości jest zazwyczaj długotrwałe. Wymaga silnego zaangażowania i wytrwałości z Twojej strony. Jeśli jednak będziesz kontynuować leczenie, możesz doświadczyć ulgi i nauczyć się zarządzać emocjami oraz zmienić sposób zachowania na bardziej adaptacyjny.
#szukaniewsparciajestok
Chcesz umówić konsultację lub potrzebujesz porady z wyborem terapeuty?
Adres: ul. Romaszewskiego 11A/12,
Warszawa – Bielany
Email: kontakt@recyklingmysli.pl
Telefon: +48 535 260 553
Godziny otwarcia:
Pon-Pt: 08:00 – 21:00
Sobota: 09:00-15:00
Odwiedź nas na:
Baza wiedzy
Ataki paniki | Borderline |
ChAD | Depresja | Fobia | Stres | Zaburzenia lękowe | Zaburzenia nastroju | OCD | Zaburzenia | Zaburzenia osobowości
Przydatne linki
Terapia i wsparcie dla Ciebie
Psychoterapia poznawczo-behawioralna
Psychoterapia psychodynamiczna
Psychoterapia integracyjna
Psychoterapia dla młodzieży
Psychoterapia systemowa (rodzinna)
Psychoterapia indywidualna
Psychoterapia online
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach
Psycholog sportu
Grupa terapeutyczna DDA
Diagnoza ADHD
Trening asertywności
Wypełnij formularz i prześlij zgłoszenie
Wypełnij formularz i prześlij zgłoszenie