Kompulsywne objadanie się


To takie uczucie, jakby w Twoim umyśle został włączony przycisk i jedyną rzeczą, którą możesz robić, jest jedzenie, aż fizycznie nie dasz rady zjeść więcej. To przerażające, bo to tak, jakbyś był w swojej głowie, ale nie miał kontroli nad tym, co robisz i nagle stajesz się kimś obcym, kto nie może przestać jeść.”

objadanie sie

„…Moje funkcjonowanie było zdominowane przez jedzenie. Musiałam zaplanować cały swój dzień wokół tego kontrolowania  jedzenia; Odwoływałam plany i unikałam spotkań, na których wiedziałam, że będzie jedzenie. Czułam się nieszczęśliwa i doskwierał mi ciągły brak energii…”

„Nie mogłam o tym rozmawiać z przyjaciółmi, ponieważ bałam się, że ludzie pomyślą, że nie mam nad sobą kontroli. Wstyd i poczucie winy zamykały mnie w błędnym kole i pogarszały samopoczucie. Niższa samoocena i  brak pewności siebie doprowadziły mnie do większej izolacji od rodziny i przyjaciół. Ciężko jest wytłumaczyć, jak bardzo męczące jest objadanie się i w jak ogromnym stopniu zajmuje umysł. Bliscy byli zdziwieni, że nie mówię o swoich problemach. Nie chodziło o to, że nie chciałam – po prostu nie miałam pojęcia, jak opisać to przytłaczające uczucie.”

Jedzenie kompulsywne to zaburzenia odżywiania polegające na spożywaniu bardzo dużych ilości jedzenia podczas jednego epizodu. Charakteryzuje się utratą kontroli nad ilością spożywanych pokarmów. Może dotknąć każdego, niezależnie od wieku czy płci. Jest ono bardziej powszechne niż inne zaburzenia odżywiania.

Osoby z tym zaburzeniem odżywiania jedzą duże ilości jedzenia w krótkim czasie (od pół godziny do dwóch godzin). W przeciwieństwie do osób cierpiących na bulimię zazwyczaj nie pozbywają się jedzenia (na przykład poprzez wymioty), chociaż czasami mogą robić posty pomiędzy kolejnymi posiłkami.

Czy kompulsywne objadanie się to po prostu jedzenie trochę za dużo?

Kompulsywne objadanie się nie polega wyłącznie na zjadaniu dużych porcji jedzenia. Jeżeli cierpisz na to zaburzenie, to najprawdopodobniej często nie odczuwasz przyjemności z jedzenia. Napady jedzenia często łączą się z trudnymi, niekomfortowymi emocjami… Takie epizody mogą być bardzo niepokojące, często dotyczą znacznie większej ilości jedzenia, niż chciałbyś zjeść. Możesz mieć trudność z zaprzestaniem jedzenia, nawet jeśli bardzo tego chcesz. Niektóre osoby z zaburzeniami odżywiania opisują, że czują się oderwane od tego, co robią podczas jedzenia, a nawet miewają trudności z przypomnieniem sobie, co jadły w tym czasie.


Do cech charakterystycznych napadu objadania się należą
:

  • znacznie szybsze spożywanie pokarmów niż zwykle
  • jedzenie do momentu, kiedy czujesz się niekomfortowo pełny/a
  • jedzenie sporych ilości jedzenia, kiedy nie jesteś głodny/a,
  • jedzenie w samotności z powodu zażenowania ilością jedzenia
  • uczucie obrzydzenia, wstydu lub winy podczas lub po objadaniu się.

Jeżeli doświadczasz co najmniej jednego z tych objawów co najmniej raz w tygodniu przez co najmniej trzy miesiące, możesz mieć zaburzenie odżywiania z napadami objadania się.

Napady objadania się mogą być zaplanowane jako rytuał i polegać na przykład na kupowaniu „specjalnych” pokarmów lub mogą być bardziej spontaniczne.

Jedzenie w dużych ilościach odbywa się zazwyczaj na osobności, chociaż możesz jeść regularne posiłki poza napadami objadania się. Osoby cierpiące na zaburzenia odżywiania mogą również ograniczać swoją dietę lub wprowadzać pewne zasady dotyczące jedzenia – to również może prowadzić do tego, że będą się objadać z powodu głodu i uczucia niedostatku. Osoby te często mają poczucie winy i obrzydzenia z powodu braku kontroli podczas jedzenia i po przejedzeniu, co może wzmocnić cykl negatywnych emocji, ograniczeń i ponownego przejedzenia.O

Przyczyny kompulsywnego objadania się

Istnieje wiele czynników, które mogą sprawić, że ktoś zacznie odczuwać potrzebę objadania się. Mogą to być na przykład trudne lub przytłaczające uczucia, takie jak wstyd, złość, silny niepokój. Niektóre osoby jedzą, kiedy są szczęśliwe lub podekscytowane. Jedzenie jest używane jako regulator emocji. Czasami epizody objadania się mogą mieć charakter nawykowy lub zaplanowany, a nie wynikać z nagłej potrzeby.

  • Genetyka: Badania sugerują, że zaburzenia odżywiania typu binge eating disorder (komulsywne objadanie się) mogą mieć silny komponent genetyczny.
  • Historia rodziny: Możesz być znacznie bardziej narażona/y na rozwój zaburzeń odżywiania, jeśli ktoś z Twoich krewnych również ma zaburzenia odżywiania.
  • Inne trudności psychologiczne: Większość osób cierpiących na zaburzenia odżywiania może cierpieć także na depresję, lęk lub zaburzenia związane z używaniem substancji.
  • Dieta i problemy z akceptacją własnego ciała: Badania sugerują, że osoby, u których występują napady objadania się, mają tendencję do niskiej samooceny, negatywnego obrazu ciała. W przeszłości z dużym prawdopodobieństwem próbowały wprowadzić diety, które nie miały satysfakcjonującego rezultatu.

Leczenie i wsparcie

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest skuteczną metodą leczenia zaburzeń odżywiania. CBT koncentruje się na identyfikacji i zmianie negatywnych schematów myślenia, które przyczyniają się do niepożądanych zachowań. Również psychodietetyk, który stosuje w swojej pracy elementy terapii CBT, może pomóc w procesie zmiany zachowań dotyczących odżywiania i wprowadzić konstruktywne sposoby postępowania.

Znalezienie wykwalifikowanego specjalisty, takiego jak licencjonowany psychodietetyk lub psycholog/psychoterapeuta, będzie ważnym krokiem w kierunku uzyskania kontroli nad objadaniem się. Pamiętaj, że zmiana zachowań wymaga pracy, ale jest możliwa.

WSKAZÓWKI

Poza podjęciem odpowiedniego leczenia i uzyskaniem wsparcia od specjalisty, istnieją wskazówki, które możesz uwzględnić, aby kontrolować lub zapobiegać epizodom objadania się.

  • Rozpoznaj, kiedy jesteś głodny. Możesz zapisywać w zeszycie, na laptopie jakie to uczucie, kiedy naprawdę jesteś głodny. Czasami ludzie jedzą, kiedy nie są zbyt głodni. Naucz się rozpoznawać sygnały głodu i skoncentruj się na zakończeniu jedzenia posiłku, zanim osiągniesz punkt, w którym będziesz przejedzona/y.
  • Nie kupuj jedzenia, po które sięgasz w czasie napadów objadania się. Jeśli wiesz, że istnieją produkty, które z większym prawdopodobieństwem wywołają epizod objadania się, wyrzuć je i unikaj trzymania ich w mieszkaniu.
  • Skup się na swoim jedzeniu. Wyłącz telewizor, odsuń laptop, telefon lub inne zajęcia. Traktuj czas posiłku jako osobną czynność, kiedy tylko jesz.
  • Prowadź dziennik jedzenia. Zapisywanie tego, co jesz, może pomóc Ci w znalezieniu schematów dotyczących odżywiania. Zwróć uwagę na to, jak się czujesz przed rozpoczęciem posiłku i w czasie spożywania. Emocje często wywołują przejadanie się lub objadanie.
  • Unikaj nudy. Prawdopodobieństwo przejedzenia się jest znacznie większe, kiedy się nudzisz, więc szukaj sposobów na wypełnienie czasu zajęciami, które sprawiają Ci radość.


Bibliografia

1) Amy L. Burton, Maree J. Abbott, Processes and pathways to binge eating: development of an integrated cognitive and behavioural model of binge eating, Journal of Eating Disorders, 10.1186/s40337-019-0248-0, 7, 1, (2019)

2) Federico Amianto, Secondo Fassino, Body Image and Binge Eating Disorder, Body Image, Eating, and Weight, 10.1007/978-3-319-90817-5, (141-153), (2018).

3) Ata Ghaderi, Jenny Odeberg, Sanna Gustafsson, Maria Råstam, Agneta Brolund, Agneta Pettersson, Thomas Parling, Psychological, pharmacological, and combined treatments for binge eating disorder: a systematic review and meta-analysis, PeerJ, 10.7717/peerj.5113, 6, (e5113), (2018).

4) Adrienne S. Juarascio, Stephanie M. Manasse, Leah Schumacher, Hallie Espel, Evan M. Forman, Developing an Acceptance-Based Behavioral Treatment for Binge Eating Disorder: Rationale and Challenges, Cognitive and Behavioral Practice, 10.1016/j.cbpra.2015.12.005, 24, 1, (1-13), (2017)

5) Michelle Deluchi, Fabiana Silva Costa, Rogério Friedman, Raul Gonçalves, Lisiane Bizarro, Attentional bias to unhealthy food in individuals with severe obesity and binge eating, Appetite, 10.1016/j.appet.2016.11.012, 108, (471-476), (2017)