Natłok myśli

Natłok myśli, a natrętne myśli, krótka charakterystyka

Gonitwa myśli, inaczej mówiąc natłok myśli powoduje ból i cierpienie. Wydaje się pojawiać znikąd, wyzwala niepokój, poczucie winy, panikę i smutek. Najczęściej stoi za nim jakaś obawa wiążąca się z przeszłością, teraźniejszością lub przyszłością. Natrętne myśli mogą dotyczyć każdego. Ich łagodna strona to powracające wątpliwości dotyczące relacji, decyzji, orientacji seksualnej, tożsamości, zmartwienia o wiele różnych życiowych spraw lub pytania, na które nie można odpowiedzieć z całkowitą pewnością. Problem pojawia się wówczas gdy te myśli stają się nieodłączną częścią codzienności i dotyczą jednego lub kilku obszarów życia. Charakteryzują się wówczas obecnością obsesji oraz natrętnych czynności, których konieczność realizacji jest napędzana przez lęk. Nieodzowna jest wówczas konsultacja lekarska.

Czynniki wpływające na pojawianie się natrętnych myśli

Gonitwa myśli zwykle jest powiązana z innymi schorzeniami psychicznymi np. chorobą afektywną dwubiegunową, zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi, zaburzeniami lękowymi, schizofrenią czy ADHD. Dotyka zarówno kobiety, mężczyzn, ale także i dzieci. Źródłem natłoku myśli mogą być także problemy somatyczne jak niedoczynność tarczycy, czy stosowanie środków psychoaktywnych.
Poniżej kilka przykładowych sytuacji sprzyjających pojawieniu się natrętnych/obsesyjnych myśli:
Obsesyjne myśli często mają swoje korzenie w dzieciństwie. Jeśli dziecko było poniżane nieakceptowane, doświadczyło przemocy lub rodzice mieli bardzo restrykcyjne wymagania, za każdy przejaw nieposłuszeństwa czy złe zachowanie było karane, z biegiem czasu nauczyło się ukrywać swoje emocje i pragnienia. Te mogły w przyszłości zacząć objawiać się poprzez natrętne myśli;
Z natrętnymi myślami bardzo często muszą mierzyć się też kobiety, które cierpią z powodu depresji poporodowej. Pojawia się strach i obawy związane z opieką nad dzieckiem, brak energii do działania, lęk przed skrzywdzeniem dziecka, brak do tego sił lub cierpliwości;
Zdarza się też, że natrętne myśli dotyczą osób, które są na bardzo restrykcyjnych dietach ze względów zdrowotnych lub z własnego, prywatnego wyboru. Jeśli ktoś ciężko znosi dietę może zacząć cierpieć na obsesyjne myśli związane z jedzeniem;
Natrętne myśli mogą też dotyczyć osób bardzo religijnych. Osoby te żyją w strachu przed wiecznym potępieniem, ciągle obawiają się, że popełnią grzech ciężki, są też przesadnie skupione na obszarze seksualności i możliwości zgrzeszenia w ten sposób.

Skutki utrzymującego się natłoku myśli:

Codzienne funkcjonowanie z natłokiem myśli jest wyczerpujące, bowiem mogą pojawiać się problemy z zaśnięciem, bezsenność, trudno jest się skupić na tu i teraz. Wykonywanie zwykłych codziennych czynności może być utrudnione. Dlatego kiedy pojawia się cierpienie z powodu natłoku myśli ludzie stosują różne strategie radzenia sobie z nimi. Najczęściej próbują je wygłuszać siłą woli, ale to tylko wzmaga ich pojawianie się, myśli wracają. Sposobem na pozbycie się myśli są również powtarzalne jawne zachowania takie jak: porządkowanie, sprawdzanie, mycie, lub niejawne: powtarzanie w myślach określonych słów, modlitw lub liczenia. Pojawia się ulga, lęk odpuszcza, ale tylko przez chwilę. Myśli nawracają, naprzykrzają się i nie odpuszczają.

Jak poradzić sobie z natłokiem myśli? – kilka strategii:

Chcąc pozbyć się natrętnych myśli ważne, aby nie utożsamiać się z myślami i nie nadawać im wartości. Nikt nie jest myślą, ona przychodzi i odchodzi. Próba pozbycia się natrętnych myśli sprawia, że one wracają, stan faktycznie się pogarsza natomiast chęć ich doświadczania i akceptowania sprawia, że są mniej intensywne. Warto poznać kilka praktycznych kroków, aby poradzić sobie z natrętnymi myślami i jednocześnie nauczyć swój umysł, że chociaż mogą wydawać się niepokojące lub niewygodne, te myśli nie są niebezpieczne.

Przestań wierzyć myślom, zacznij traktować je z przymrużeniem oka, bo wówczas tracą swoją siłę i zaczynają się wygaszać. Wymaga to jednak czasu i wysiłku, bowiem natrętna myśl, świadczy o tym, że mamy do czynienia z nawykowym sposobem funkcjonowania.

Zadaj sobie pytanie o to, co najgorszego może się wydarzyć, jeżeli faktycznie myśli te się urzeczywistnią. Może się okazać, że negatywne konsekwencje wcale nie będą takie straszne, jak ci się wydaje.

Zapisz swoje natrętne myśli, najlepiej na kartce co pomoże ci zdystansować się do nich, spojrzeć na nie z innej perspektywy.

Nazwij emocje, które towarzyszą Ci przy pojawieniu się natrętnych myśli. Nawet jeśli już wiesz, że natrętne myśli nie są niebezpieczne, to czasami możesz czuć strach i/lub niepokój, gdy się pojawią, w ten sposób nauczyłaś się na nie reagować. Kiedy pojawia się myśl np: „na pewno zwolnią mnie z pracy” stosujesz grę w odbijaną piłeczkę tzn. przyjmujesz tę myśl z dystansem i nadajesz etykietę „myśli natrętnej”. W dalszej kolejności przekierowujesz swoją uwagę, możesz pomyśleć o pogodzie, zaplanować posiłek, albo miły wieczór w towarzystwie przyjaciół. Ważne są tutaj regularność, upór i konsekwencja.

Przekierowywanie uwagi nie jest tym samym co odwracanie uwagi od swoich myśli lub ich tłumienie. Dzięki przekierowaniu najpierw uznajesz i potwierdzasz istnienie natrętnych myśli, a dopiero potem przenosisz swoją uwagę na coś innego.