Zrozumienie natrętnych myśli: klucz do lepszego samopoczucia

Jest piękny wiosenny dzień, odpoczywasz sobie nad jeziorem, słońce grzeje twoją skórę, na niebie leniwie przesuwają się chmury… gdy nagle w Twojej głowie pojawia się znikąd obraz, że stanie się coś strasznego. Myśl, że jakaś bliska Ci osoba ginie w katastrofie lotniczej wracając z wakacji.

To natrętne myśli. Pocieszająca wiadomość jest taka, że zdarzają się każdemu człowiekowi. Każdy ma natrętne myśli od czasu do czasu. Mogą one powodować wiele niepokoju, zwłaszcza gdy są negatywne.

Jeśli jednak twoje myśli naprawdę cię niepokoją – może nawet przerażają – chcemy dać Ci wskazówki, które warto wiedzieć.

Czym są natrętne myśli?

Myśl natrętna to niechciana myśl lub obraz, który pojawia się w twojej głowie wywołując często dyskomfort psychiczny. W lęku jest dużo myślenia „Co jeśli?” Kolejne myśli mogą pojawiać się niczym popcorn. Co jeśli to się stanie? a jeśli to… a jeśli tamto… a potem to, a potem to!

Taką myślą może być prawie wszystko oto przykłady:

rodzic, który nagle doświadcza paraliżującej myśli, że jego dziecko ulega wypadkowi;

wyobrażasz sobie co by było gdybyś w danej sytuacji postąpił_a inaczej…

Co jeżeli popełniłem_am błąd?

Czy na pewno zamknąłem drzwi?

Chyba zgubiłem_am portfel…

Co jeśli mam raka?

Byłem_am na imprezie i 'urwał mi się film’, co jeśli zrobiłem_am coś złego?

Możesz mieć powracające obawy dotyczące zawstydzenia przed innymi ludźmi. Natrętne myśli mogą dotyczyć krzyczenia, mówienia lub robienia czegoś nieodpowiedniego w miejscu publicznym.

Niechciane myśli związane seksualnością.

Niektórzy ludzie mogą martwić się o zachorowanie lub rozprzestrzenianie się choroby, nawet jeśli ryzyko jest niewielkie.

Myśli o robieniu czegoś brutalnego lub nielegalnego.

Niektórzy ludzie doświadczają niechcianych natrętnych myśli związanych z traumą z przeszłości. Te natrętne myśli są często wywoływane przez coś w Twoim otoczeniu.

Jeśli jesteś świeżo upieczonym rodzicem, być może doświadczyłaś_eś natrętnych myśli dotyczących samopoczucia Twojego dziecka. Twoje myśli mogą być związane z przypadkowym skrzywdzeniem, ale twoje natrętne myśli mogą dotyczyć też celowego skrzywdzenia dziecka.

Natrętne myśli same w sobie nie są problemem dla zdrowia psychicznego. Jeśli nie przeszkadzają Ci one poza tym, że zastanawiasz się, co to właściwie było i skąd się wzięło – nie ma powodu, aby się nimi martwić.

Czasami myśli natrętne mogą być na tyle niepokojące i intruzywne, że odgrywają rolę w różnych zaburzeniach psychicznych, zwłaszcza lękowych, takich jak zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD), zespół stresu pourazowego (PTSD) czy zespół lęku uogólnionego. Mogą stać się problemem, jeśli silnie cię absorbują i nie możesz ich zignorować. Na przykład, możesz próbować „anulować” niechciane myśli i lęki za pomocą kompulsji. Kompulsje to zachowania lub rytuały stosowane w celu zapobieżenia wystąpieniu strasznej sytuacji. Obsesje (niechciane myśli natrętne) i kompulsje mogą być objawami zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego (OCD).

Może to prowadzić do niepokoju, lęku i problemów ze zdrowiem psychicznym. Kiedy doświadczasz natrętnych myśli pierwszym krokiem jest praca nad ich rozpoznaniem.

Oto sposoby jak radzić sobie z natrętnymi myślami

Kluczem do zarządzania natrętnymi myślami jest nauczenie się, że to jedynie myśli – one nie są realne tylko dlatego, że je masz. Nawet najbardziej niepokojąca myśl nie zwiększa prawdopodobieństwa, że stanie się coś złego. Natrętne myśli nie odzwierciedlają też Twojego charakteru.

Kiedy doświadczasz natrętnych myśli, pewnie zdażyło Ci się, że chciałaś_eś je od siebie odepchnąć. Niestety, służy to jedynie wzmocnieniu siły tej myśli. Aby samodzielnie poradzić sobie z natrętnymi myślami, poćwicz pozwalanie niechcianym myślom przejść obok, gdy się pojawią. Tak jak chmury wędrują po niebie.

Zauważ myśl

Dokładna technika uważności, której używasz, nie ma znaczenia może być to głębokie oddychanie, stopniowe rozluźnienie mięśni, czy medytacja prowadzona. Znajdź coś, co działa dla Ciebie, nawet jeśli oznacza to wypróbowanie kilku opcji, aby zobaczyć, co Ci się podoba. Większość technik uważności ostatecznie skupia się na zwróceniu uwagi na chwilę obecną, a nie na myśleniu o przyszłości czy przeszłości. To kluczowe, gdyż zdolność powrotu do teraźniejszości pozwoli ci zauważyć moment, w którym natrętna myśl zaburzyła Twój spokój.

Kluczem jest ćwiczenie praktykowanie wybranej techniki uważności, uważności w stanie spokoju, a nie wówczas, gdy już jesteś zaabsorbowany_a natrętną myślą. Daje to możliwość przeżycia tej metody w neutralnym środowisku, zamiast próbować zastosować ją w sytuacji pełnej napięcia.

Ćwicz odpuszczanie

Jak wspomnieliśmy wcześniej, to że natrętna myśl się pojawia nie stanowi problemu. Problemem jest gdy te utkną, niczym auto w korku. W jaki sposób się zatrzymują? Z różnych powodów: ponieważ intensywnie próbujemy się ich pozbyć lub wciągamy się w nie, zaczynamy analizować i rozpatrywać różne scenariusze… Co zatem warto zrobić?

Dobrą techniką jest pozwolenie im przyjść i odejść tak, jak by to zwykle miało miejsce.

Przypomnij sobie, że to tylko myśl – wytwór twojego mózgu, a twój mózg generuje tysiące myśli każdego dnia.

Nie zatrzymuj się na tej myśli i pozwól swojemu umysłowi przejść do tego, co wymyśli dalej. Tak jakbyś włączał_a zielone światło na przejściu dla pieszych.

Staraj się nie nadawać żadnego znaczenia swoim niechcianym natrętnym myślom – i pamiętaj, że nie jesteś swoimi myślami.

Spodziewaj się, że myśli mogą wrócić.

Kontynuuj to, co robiłeś przed natrętną myślą, pozwalając jednocześnie na obecność lęku.

Gdy dostrzeżesz, że natrętne myśli w znacznym się stopniu wpływają na komfort Twojego życia – zdrowie psychiczne i samopoczucie, warto rozważyć skonsultowanie się z terapeutą. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) może przyczynić się do zrozumienia kluczowych powiązań między myślami, uczuciami i postępowaniem.

Psychoterapia poznawczo-behawioralna opiera się na założeniu, że naszych wzorców myślowych można się oduczyć lub je zmienić.

Interesuje Cię ten temat? Bądź na bieżąco z naszymi wpisami, kolejne artykuły o natrętnych myślach i jak sobie z nimi radzić już niebawem!

Specjaliści zajmujący się tym obszarem: