Choroba afektywna dwubiegunowa – informacje, objawy, leczenie

Zaburzenie dwubiegunowe (ChAD) charakteryzuje się wyraźnymi zmianami nastroju, energii, zachowania i sposobu myślenia. Dlatego może stanowić dużą trudność w kwestii codziennego funkcjonowania. Osoby z zaburzeniem dwubiegunowym doświadczają kontrastujących epizodów manii lub hipomanii oraz depresji. 

zaburzenie afektywno-dwubiegunowe

Te cykle bardzo się różnią od zwykłych wahań nastroju. Długość epizodów jest inna u każdej osoby. Mogą trwać przez wiele dni, tygodni, a nawet miesięcy i wpływać na zdrowie, relacje z innymi, codzienne funkcjonowanie i ogólną jakość życia. Dlatego warto zadbać o siebie i swoich bliskich w celu odzyskania kontroli nad objawami choroby.

Choroba dwubiegunowa jest długotrwała, utrudnia cierpiącym osobom regulację nastroju. Choroba często zmienia sposób zachowania. Pomimo tego, wiele osób nie rozpoznaje znaków ostrzegawczych choroby dwubiegunowej i może nie zgłosić się po pomoc, której potrzebuje.

Czym jest choroba afektywna dwubiegunowa?

Termin „dwubiegunowy” oznacza dwa bieguny, dwa skrajnie przeciwne nastroje — manię i depresję — które charakteryzują zaburzenie.
Nastroje ujawniają się jako epizody, mające różne objawy.
Czasami objawy manii i depresji mogą się nakładać, tworząc zupełnie inne oblicze zaburzenia dwubiegunowego.

Mania

Faza maniakalna w zaburzeniu dwubiegunowym to wyolbrzymione poczucie optymizmu, pewności siebie i energii, a epizody mogą trwać od dwóch tygodni do czterech lub pięciu miesięcy. Czasami zdarza się, że czas trwania jest jeszcze inny. Chociaż zwiększona pewność siebie i kreatywność może wydawać się pozytywnym doświadczeniem dla osób z zaburzeniem dwubiegunowym, często te emocje są tak intensywne, że upośledzają podejmowanie decyzji i myślenie. Przecenianie swoich możliwości może prowadzić do lekkomyślnych zachowań — podejmowania złych decyzji, agresji, a nawet narażania się na niebezpieczeństwo wyrządzenia poważnej krzywdy sobie lub innym. W niektórych przypadkach u osób mogą wystąpić objawy psychozy (stan urojeniowy, w którym mogą słyszeć głosy i być przekonane o rzeczach, które nie są prawdą).

Depresja

Faza depresyjna w chorobie dwubiegunowej jest zazwyczaj ostrzejsza niż łagodne formy depresji — zwłaszcza że epizody trwają dłużej (średnio około sześciu miesięcy). Ludzie będą mieli trudności z radzeniem sobie z życiem w efektywny sposób i może skończyć się na pozostaniu w łóżku przez cały dzień, czując się niezdolnym do poradzenia sobie z życiem codziennym. Podobnie jak w przypadku epizodu maniakalnego, w fazach depresyjnych choroby dwubiegunowej mogą wystąpić objawy psychozy.

Mieszany epizod dwubiegunowy

Niektóre osoby z zaburzeniami dwubiegunowymi mogą mieć okresy, w których mają mieszane objawy. Czyli szybko przechodzą od stanu manii do depresji i z powrotem, zwykle w ciągu kilku godzin. Może to prowadzić do wrogości, drażliwości i agresji. W takich przypadkach może być konieczna interwencja w celu zapewnienia bezpieczeństwa im i osobom z otoczenia.

Hipomania

Jest to lżejsza postać manii, w której objawy euforii i nadpobudliwości nie mają wpływu na codzienne funkcjonowanie. Mimo to, okres hipomanii może szybko wymknąć się spod kontroli i spowodować zaburzenia w codziennym funkcjonowaniu, co może wpłynąć na relacje, karierę, satysfakcję z życia. Czasami hipomania przeradza się w manię, a po niej może nastąpić przewlekły epizod depresyjny.

Kto choruje na chorobę dwubiegunową?

Może wystąpić w każdym wieku, ale zazwyczaj rozwija się między 18 a 24 rokiem życia. Choroba dotyka w równym stopniu mężczyzn i kobiety z różnych środowisk, ale wzorzec wahań nastroju i rodzaj zaburzenia dwubiegunowego będzie się różnił w zależności od osoby.
Oznacza to, że podczas gdy niektórzy ludzie mieli tylko kilka epizodów dwubiegunowych w swoim życiu, inni mogą mieć częste epizody i rzadko doświadczają stabilności emocjonalnej.

Jak wyglądają zaburzenia dwubiegunowe? 

Zaburzenie dwubiegunowe jest stanem skrajnym i może być nieprzewidywalne w swojej naturze. Może występować w formie regularnych wzlotów i upadków w ciągu całego życia osoby lub może być znacznie poważniejsze — występować często i znacznie bardziej intensywnie.

Na przykład, „szybkie cykle” odnoszą się do rodzaju zaburzeń dwubiegunowych, w których osoba ma cztery lub więcej epizodów maniakalnych, depresyjnych, hipomanii lub epizodów mieszanych w ciągu roku. Co oznacza, że następuje szybka zmiana z wysokiego do niskiego nastroju i jest mało prawdopodobne, aby pomiędzy nimi wystąpił okres normalnego nastroju. Może to bardzo utrudniać osobom cierpiącym na tę chorobę utrzymanie dobrych relacji z bliskimi, utrzymanie pracy. Często wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że wystąpił u nich epizod maniakalny i mogą uważać innych ludzi za niepomocnych, nieżyczliwych, jeśli wyrażą zaniepokojenie.

Łagodniejszą odmianą zaburzenia dwubiegunowego jest zaburzenie cyklotymiczne. W tym przypadku u danej osoby występują krótkie okresy łagodnej depresji i krótkie okresy hipomanii. Objawy są rzadsze i nie mają bardzo znaczącego wpływu na codzienne życie osoby cierpiącej.

Objawy choroby dwubiegunowej

Objawy choroby dwubiegunowej różnią się w zależności od rodzaju epizodu, którego doświadcza dana osoba. Epizod maniakalny lub epizod depresyjny jest zazwyczaj diagnozowany, jeśli trzy lub więcej z przedstawionych poniżej objawów nastroju występują prawie codziennie przez co najmniej tydzień.

Częste objawy epizodu maniakalnego:

• Uczucie niezwykłego „haju” i aktywności.

• Łatwe rozpraszanie się i problemy z koncentracją.

• Bardzo szybkie mówienie i duża ilość gwałtownie pojawiających się myśli

• Skrajna drażliwość — szczególnie w stosunku do osób, które nie podzielają tego samego optymizmu i entuzjazmu.

• Nadmierne spoufalanie się lub krytycyzm w stosunku do innych ludzi.

• Mała ilość snu, ale uczucie ogromnej nadpobudliwości i energii.

• Działania lekkomyślnie i impulsywne — bez zastanawiania się nad konsekwencjami.

• Mniej zahamowań w ogóle.

Symptomy epizodu depresyjnego:

• Zbyt częste spanie lub trudności z zasypianiem.

• Zmiana apetytu — prowadząca do przybierania lub tracenia na wadze.

• Długotrwały smutek lub niepokój.

• Mniejsza ilość energii i skrajne zmęczenie.

• Utrata zainteresowania przyjemnościami i czynnościami, które zwykle sprawiały radość.

• Myśli o śmierci i/lub samobójstwie.

• Trudności w rozpoczynaniu lub wykonywaniu codziennych zadań.

• Izolacja od innych ludzi.

• Objawy psychotyczne (urojenia)

W rzadkich przypadkach, epizody choroby dwubiegunowej mogą stać się tak poważne, że ludzie zaczynają rozwijać objawy psychozy, które charakteryzują się rosnącą utratę kontaktu z rzeczywistością.
Obejmują urojenia (wiara w rzeczy, które innym ludziom wydają się irracjonalne) i halucynacje (niezwykłe wrażenia, takie jak słyszenie lub widzenie rzeczy, których nie ma). W maniakalnym epizodzie psychotycznym osoby mogą wykazywać objawy nierealistycznych, wyolbrzymionych myśli na temat swoich zdolności i możliwości.
W przeciwieństwie do tego depresja psychotyczna zwykle wiąże się z silnym poczuciem winy, bezwartościowości i porażki.
Halucynacje są często głosami, które wzmacniają te uczucia.

Objawy epizodu mieszanego dwubiegunowego

Jeśli ktoś doświadcza mieszanego epizodu dwubiegunowego, objawy odzwierciedlają zarówno manię lub hipomanię, jak i depresję.
To połączenie wysokiej energii i obniżonego nastroju zazwyczaj wiąże się z pobudzeniem, drażliwością, gonitwą myśli i niepokojem.
Osoby z zaburzeniem dwubiegunowym doświadczające tych objawów są bardziej podatne na myśli o śmierci i samobójstwie.

Jakie są przyczyny zaburzeń dwubiegunowych?

Obecnie dokładne przyczyny zaburzeń dwubiegunowych nie są znane, ale uważa się, że kombinacja czynników może wywołać epizod i sprawić, że dana osoba będzie bardziej podatna na rozwój tego schorzenia. Jest to złożona mieszanka czynników biologicznych, społecznych i środowiskowych.

Genetyka — Zaburzenia dwubiegunowe występują w rodzinach, dlatego uważa się, że istnieje związek dziedziczny. Jeśli ktoś z rodziny cierpi na tę chorobę, istnieje ponadprzeciętne ryzyko, że choroba się rozwinie.

Zaburzenia równowagi chemicznej — Podobnie jak w przypadku depresji i innych problemów psychologicznych, zaburzenia równowagi substancji chemicznych w mózgu mogą wpływać na chorobę afektywną dwubiegunową.

Stresujące doświadczenia — Wydarzenia zmieniające życie i stresujące sytuacje są częstymi czynnikami wyzwalającymi objawy choroby dwubiegunowej. Mogą obejmować śmierć bliskiej osoby, rozpad związku, doświadczenia fizycznego albo psychicznego znęcania się, traumatyczne przeżycia.

Przytłaczające problemy dnia codziennego — Emocjonalny i fizyczny wpływ chorób przewlekłych, zaburzenia snu, problemy finansowe i trudności w relacjach oraz w pracy mogą prowadzić do epizodów depresji, które charakteryzują chorobę dwubiegunową.

Jak diagnozuje się chorobę dwubiegunową?

Niestety w wielu przypadkach osoby cierpiące na chorobę dwubiegunową nie zdają sobie sprawy z tego, że cierpią na to schorzenie. Dlatego też przyjaciele, rodzina i/lub współpracownicy zazwyczaj zauważają ekstremalne wzloty i upadki oraz to, że dana osoba nie zachowuje się normalnie.

Jeśli Twoi bliscy wyrażają zaniepokojenie, warto rozważyć jak najszybsze umówienie się na wizytę u specjalisty. Nieleczona choroba dwubiegunowa może się pogłębiać i prowadzić do komplikacji w relacjach, karierze zawodowej i zdrowiu.

Zaburzenia dwubiegunowe są często źle diagnozowane, ponieważ wiele osób odwiedza swojego lekarza, aby szukać pomocy w tym, co uważają za depresję. Depresja jest powszechną chorobą i istnieje duża świadomość na temat jej objawów, natomiast zbyt mało jest informacji na temat manii i hipomanii. W związku z tym osoby z chorobą dwubiegunową mogą nie zdawać sobie sprawy z tego, że w przeszłości doświadczały objawów manii lub hipomanii. Natomiast w momencie wizyty u lekarza, mogą nie żadnych oznak epizodu manii.

Aby zapewnić właściwą diagnozę, specjalista oceni Twoje zachowanie i sprawdzi, czy występują u Ciebie typowe objawy choroby dwubiegunowej. Zapyta o nastrój, np. jak się czujesz przed i w trakcie epizodu manii lub depresji. Zada pytania dotyczące historii Twojej rodziny, aby sprawdzić, czy istnieje genetyczne prawdopodobieństwo, że możesz mieć chorobę afektywną dwubiegunową. Możliwe jest wdrożenie leczenia, które pomoże Ci wrócić do normalnego życia i opanować objawy.

ChAD – leczenie (zaburzenie dwubiegunowe) 

Ze względu na przewlekły charakter choroby, zaburzenie dwubiegunowe wymaga zazwyczaj długotrwałego leczenia, aby zapobiec nawrotom. Leczenie pomaga odzyskać kontrolę nad chorobą — utrzymać objawy w ryzach i zapobiec pojawieniu się kolejnych epizodów. Najskuteczniejszym leczeniem zaburzeń dwubiegunowych jest połączenie terapii, zmiany sposobu życia, leków i wsparcia społecznego.

Dobrą informacją jest to, że zaburzenie afektywne dwubiegunowe można leczyć. Istnieją różne sposoby, które mogą pomóc złagodzić objawy, ułatwić życie i sprawić, że stan będzie łatwiejszy do opanowania. Omówimy możliwości leczenia, jednocześnie wyjaśniając objawy i przyczyny choroby dwubiegunowej.

Praca z doświadczonym terapeutą może pomóc osobom z chorobą dwubiegunową lepiej zrozumieć naturę ich choroby i rozpoznać czynniki wyzwalające epizody maniakalne lub depresyjne. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest popularnym podejściem, ponieważ ma na celu pomóc osobom zmienić negatywne wzorce myślowe i nauczyć się nowych umiejętności radzenia sobie. Terapia rodzinna to kolejne podejście często stosowane w leczeniu choroby dwubiegunowej, ponieważ pomaga poprawić komunikację między członkami rodziny a osobą cierpiącą na tę chorobę.

Umów konsultację - Diagnoza ADHD

Wypełnij formularz i prześlij zgłoszenie