Powrót do szkoły

Poznaj trzy historie

Janek, uczeń siódmej klasy, ma poważny lęk przed prezentacjami. Od kilku dni co raz bardziej martwi się zbliżającym występem na szkolnym apelu. Gdy tylko wstaje z łóżka zaczyna myśleć o tym, że rówieśnicy go wyśmieją. To powoduje u niego dreszcze, suchość w ustach i przyspieszone bicie serca. Gdy Janek siada do niedzielnego śniadania, czuje się bardzo przytłoczony. Mówi tacie, że źle się czuje i chce jutro zostać w domu.

Tosia, chodzi do trzeciej klasy podstawówki. Ma problem z pewną grupą koleżanek, które nieustannie jej dokuczają. Jednego dnia podkradają jej przybory szkolne, a następnego dnia rysują po jej zeszycie. Niepewność, co wymyślą następnego dnia, sprawia, że Tosia niemal cały czas jest niespokojna. Każdego ranka to walka, aby wyciągnąć ją z łóżka i przekonać, żeby poszła do szkoły, co wyczerpuje ją i jej rodziców.

Marcin, ma 14 lat chodzi do I klasy LO o profilu humanistycznym. Ogólnie lubi szkołę, ale już w podstawówce zaczynał odczuwać niepokój związany z matematyką.

Gdy był wyrywkowo proszony do odpowiedzi na pytanie z arytmetyki lub podchodził do tablicy, aby rozwiązać zadanie, stawał się nerwowy i nie mógł jasno myśleć. Od czwartej klasy, było wiele sytuacji, w których koledzy dokuczali mu z powodu, rozwiązywał zadania dłużej niż pozostali. Marcin czuł się głupi i był zestresowany myślą o każdej nadchodzącej lekcji matematyki.

Teraz, będąc już w liceum, gdy jest pytany o odpowiedź z matematyki, natychmiast zalewają go trudne emocje. Silna reakcja lękowa przeszkadza Marcinowi w skupieniu się i myśleniu, co powoduje problem przy rozwiązywaniu nawet tych zadań, które uważał za proste i zrozumiałe.

Podczas jednej z lekcji, Pani od matematyki poprosiła Marcina do tablicy. Zadanie było skomplikowane, czuł narastający niepokój. Koledzy to zauważyli i zaczęli się z niego naśmiewać. Marcin zaczął wątpić w swoje umiejętności. Podczas każdej lekcji matematyki odczuwa lęk, że zaraz może zostać wywołany do odpowiedzi. Jego serce zaczyna bić szybciej, dłonie się pocą, a w głowie panuje chaos. Gdy niepokój narasta, ma wrażenie, że otoczenie staje się niewyraźne i trudno mu skupić się na słowach nauczyciela. 

Gdy lekcja matematyki się kończy, napięcie powoli opada. Jednak bardzo trudno jest mu osiągnąć poziom pełnego relaksu, ponieważ jutro znowu jest szkoła, a zamartwienie się związane z matematyką nigdy nie jest dalej niż kilka dni. Ten cykl przewlekłego lęku u Marcina, spowodowany jest myślami o przeszłych doświadczeniach w klasie, gdzie czuł się upokorzony, oraz obawą, że te same sytuacje i nieprzyjemne uczucia pojawią się ponownie w przyszłości.

Doświadczanie przewlekłego napięcia, mogą prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak zaburzenia lękowe, depresja czy problemy z odżywianiem lub/i snem.

Dzieci i młodzież doświadczające stresu często mają trudności z mówieniem o tym, co je niepokoi, dlatego to właśnie przez zachowanie najczęściej ujawniają, że może dziać się coś, co je dręczy.

Jeśli wydaje ci się, że coś jest „nie tak” z twoim dzieckiem, prawdopodobnie masz rację, ponieważ masz odniesienie do sytuacji z przeszłości i instynkt rodzica.

Czasami objawy są widoczne, ale warto zwrócić uwagę również na subtelne sygnały:

• Zmiany nastroju, takie jak drażliwość, depresja czy lęk
• Problemy z nawiązywaniem dobrych relacji nauczyciel/uczeń lub uczeń/uczeń
 • Drażliwość, szybkie wpadanie w gniew; przejawianie agresywnych zachowań
• Wycofywanie się społecznie od przyjaciół i rezygnacja ulubionych aktywności
• Niechęć do opuszczania rodziców lub domu, aby iść do szkoły
• Trudności z koncentracją w szkole i w domu, spadek ocen
• Utrata apetytu lub objadanie się
• napady płaczu, smutek lub apatia
• bóle głowy, bóle brzucha czy bóle ciała
• obgryzanie paznokci czy wyrywanie włosów.
• problemy ze snem
• próby sięgania po substancje psychoaktywne, alkohol, papierosy

Warto przyjrzeć się także sytuacji w rodzinnym domu

Czy zaszła jakaś ważna zmiana, tak jak przeprowadzka, narodziny dziecka, rozwód, odejście ważnej osoby lub problemy finansowe? Czy w rodzinie często dochodzi do kłótni? Czy członkowie rodziny znajdują czas, by rozmawiać ze sobą o wydarzeniach dnia albo swoich uczuciach?  Czy masz tendencję do gniewu, poczucia bezradności czy kłótni z partnerem/ką? Jak wyglądają poranki przed szkołą? Czy są chaotyczne i napięte? Czy pełne są krzyków i pośpiechu, by zdążyć na autobus? Co dzieje się, gdy twoje dziecko nie chce odrabiać lekcji? Czy jesteś przemęczony/a i trudno ci znaleźć czas dla swojego dziecka i rodziny?