Psychosomatyka. Kiedy psychika daje o sobie znać objawami fizycznymi

objawy psychosomatyczne

Czy kiedykolwiek czułeś się fizycznie chory z powodu stresu lub niepokoju? Ból psychosomatyczny to taki, w którym stres emocjonalny i psychiczny zaczyna powodować fizyczne dolegliwości. Termin „psychosomatyczny” wyjaśnia związek między umysłem a ciałem. Termin ten jest połączeniem greckich słów psyche – „umysł” i somatic — od soma, co oznacza „ciało”.

Proces psychoterapii polega na opowieści, ale też obserwacji sygnałów bólu, dyskomfortu, napięcia na poziomie ciała.

„Chodziłam do wielu lekarzy, jednak nie mogli znaleźć przyczyn fizycznych w moim ciele. Mam skurcze żołądka, bardzo częste wzdęcia i czuję się nieswojo w swojej skórze…”

Czasami różne dolegliwości, które czujesz w ciele, mogą mieć podłoże psychosomatyczne. Choć terapii daleko do „magii” i nie da się „wykasować bólu” w ciągu jednej sesji, to objawy związane z ciałem można leczyć, stosując psychoterapię opartą na wiedzy somatycznej i skoncentrowaną na umyśle i ciele.

Jakie objawy mogą mieć podłoże psychosomatyczne? 8 najczęstszych objawów psychosomatycznych

Możesz doświadczać niewytłumaczalnych objawów, które wydają się pojawiać znikąd. Najczęstsze symptomy psychosomatyczne:

  • Zmęczenie
  • Nudności/wymioty
  • Schorzenia autoimmunologiczne
  • Zaparcia/wzdęty brzuch/ból brzucha
  • Wysokie ciśnienie krwi
  • Zaburzenia snu, bezsenność
  • Bóle głowy i migreny

  • Bóle i dolegliwości, takie jak bóle mięśni lub pleców.

Inne objawy psychosomatyczne to drętwienie kończyn, zawroty głowy, bóle w klatce piersiowej, utrata masy ciała, ciągły kaszel, zaciskanie szczęk, duszności i bezsenność. Paraliż mięśniowy i napady niepadaczkowe (zwane też napadami rzekomymi) należą do najcięższych objawów psychosomatycznych, a najlepsze wyniki uzyskuje się w przypadku wczesnej interwencji.

Wiele osób odczuwa niepokój, ponieważ szukają przyczyn u lekarzy wszystkich specjalizacji, jednak nie znajdują odpowiedzi, co powoduje uciążliwości. Możesz odczuwać lęk, że nie ma metody leczenia, która przyniosłaby ulgę. Jednak czasami praca ze swoją psychiką może znacząco podnieść jakość życia. Kiedy nie ma przyczyny medycznej, warto nie poddawać się i szukać dalej. Wielu klientów, którzy cierpieli z powodu wyniszczającego bólu, w końcu doznało ulgi, gdy znaleźli przestrzeń i wsparcie, by zidentyfikować, zrozumieć i zająć się przyczynami psychologicznymi leżącymi u jego podstaw.

Jak psychoterapia może pomóc na ból fizyczny?

Jeżeli tłumiłeś emocje albo doświadczasz trudności, z którymi trudno się Tobie zmierzyć, możesz odczuć ulgę, kiedy uwolnisz napięcie, które było uwięzione w Twoim ciele, często przez wiele lat.

W miarę kontynuacji leczenia możesz zacząć doświadczać zmian, wglądu w siebie i zmniejszenia intensywności wcześniej skomplikowanych objawów. Możesz wyobrazić sobie, że wewnątrz Ciebie jest „emocjonalna tama”. Wcześniej mogłeś mieć uczucie, że coś jest w Tobie „zatkane”. Oczywiście nie masz w sobie prawdziwej tamy, chodzi tu o metaforyczną „emocjonalną tamę”, która zatrzymywała lęki i frustrację. Została zbudowana po to, żeby Cię chronić w trudnym okresie życia, jednak przez to pomniejszała samoświadomość. Dzięki psychoterapii możesz doświadczyć oczyszczenia, wyrażenia stłumionych wcześniej emocji. Terapia jest trochę jak powrót do samego siebie. Nie musisz już więcej uciekać od nieprzyjemnych uczuć, możesz się im przyjrzeć, zrozumieć, zaakceptować i zrobić inaczej następnym razem.
Psychoterapia pomaga rozładować napięcie emocjonalne, co często przynosi fizyczną ulgę, a co ważniejsze, pozwala wzmocnić odporność i zdrowie.

Jestem chory…ale lekarz nie pomoże

Badania nad bólem psychosomatycznym były szeroko analizowane. W 2007 r. w swojej książce „They Can’t Find Anything Wrong” dr David Clarke stwierdził, że u 25%-35% pacjentów medycznych przyczyny objawów mają podłoże psychosomatyczne. Dr Clarke pełnił m.in. funkcję asystenta klinicznego profesora medycyny na Oregon Health & Science University, a także posiada uprawnienia do wykonywania zawodu lekarza gastroenterologa i internisty, który praktykował w Portland w stanie Oregon. Dr Clarke jest również członkiem zarządu Psychophysiologic Disorders Association (PPDA). 

Clarke twierdzi, że wielu lekarzy nie ma wiedzy na temat bólu psychosomatycznego i często pozostawia pacjenta z informacją „to wszystko jest w Twoim umyśle”. Usłyszenie tego w odpowiedzi na ból, dezorientację i utrudniające życie objawy może być odczuwane jako lekceważenie i wywoływać poczucie bezradności.

Przyczyny dolegliwości psychosomatycznych

W niektórych przypadkach ponad 50% (skarg klientów) dolegliwości fizycznych ma swoje źródło w emocjach uwięzionych w ciele, powodujących niepokój i rzeczywiste, bolesne objawy. Uwięzione emocje nie tylko powodują dyskomfort fizyczny, ale także często prowadzą do większej podatności na infekcje i choroby.

Dr John Sarno, pracujący w Rusk Institute for Rehabilitation Medicine w Nowym Jorku, jest znanym lekarzem, znanym z głośnego filmu „All the Rage”. Sarno twierdzi, że to często nieuświadomiona wściekłość i hamowany gniew są czynnikami przyczyniającymi się do powstawania bólów psychosomatycznych.

Wściekłość może przywodzić na myśl kogoś, kto ma problemy z gniewem, ale tak naprawdę hamowana złość często występuje u najsłodszych ludzi, jakich znasz. Zwykle dzieje się tak, że osoby te są „zbyt miłe”. Mogą sprawiać przyjemność ludziom, być odpowiedzialne za dobrą atmosferę i często dbają o innych, przedkładając ich potrzeby nad własne.

Nie wszyscy, którzy odczuwają bóle somatyczne/cielesne, mają niewyrażoną złość lub gniew. Czasami objawy te są raczej związane z zablokowanymi emocjami, niewyrażonymi lękami, obawami, wspomnieniami, doświadczeniami lub traumatycznymi wydarzeniami, które utknęły w ciele.

Często może nie być żadnej „widocznej przyczyny” doświadczanego niepokoju – i to też jest normalne. Niezależnie od przyczyny, jeśli ciało wysyła ci wiadomość, wsłuchaj się w jego ekspresję.

Procesy świadome i nieświadome

Niektórych rzeczy jesteś świadomy, innych nie. W Twoim umyśle dochodzi do wymiany pomiędzy umysłem świadomym a nieświadomym, który przenosi wyparte krzywdy, smutek, ból emocjonalny i złość. Kiedy świadomość i nieświadomość są rozłączone (lub „nie zgadzają się”), pojawiają się objawy psychosomatyczne.  

Na przykład: jeśli Twoja świadoma jaźń chciała zwrócić się do partnera/ki, gdy ten/ta podnosił głos i chciałaś/eś powiedzieć „przestań krzyczeć”, ale podświadomość bała się, że odrzuci Cię za pokazanie granic. Przełykasz więc emocje i udajesz, że wszystko jest w porządku. I tu pojawia się rozdźwięk.

Jednorazowe incydenty nie muszą pozostawiać po sobie śladu. Jeśli jednak musiałeś stale wyłączać swoją potrzebę ekspresji emocji (z powodu traumy, komunikatów z otoczenia, własnego strachu), Twoje ciało utrzymuje napięcie w środku.

Ból psychosomatyczny = komunikat, który warto wysłuchać.

Objawy somatyczne są formą prośby o ulgę lub zmianę sytuacji, przekonań na swój temat, relacji lub reakcji. Fizyczny dyskomfort związany z bólem zmusza do zatrzymania się, skupienia i wysłuchania, co tak naprawdę jest nie tak.

Rozwiązanie dolegliwości psychosomatycznych– psychoterapia

Jeżeli chcesz naprawdę żyć w swoim ciele, rozumieć co „mówi” do Ciebie Twoje ciało warto spróbować konsultacji z doświadczonym psychoterapeutą. Czasami pewnie chcesz, żeby Twoje ciało przestało tak reagować, i żeby było normalnie, jednak bardzo ważne jest zrozumienie, że Twoje ciało Ci pomaga i dostarcza informacji, co możesz zmienić, tak żeby żyć bardziej w zgodzie ze sobą. Dzięki lepszemu zrozumieniu siebie będziesz mógł poprawić swoje relacje z bliskimi i podejmować lepsze decyzje, bardziej skorelowane z tym, czego potrzebujesz. 

Umów konsultację - Diagnoza ADHD

Wypełnij formularz i prześlij zgłoszenie